Ben je vaak vermoeid? Misschien heb je wel een tekort aan ijzer.

Voel jij je al enige tijd vermoeid? Heb je al eens gedacht aan een ijzertekort? Ben je vegetariër of eet je weinig vlees of vis? Dan kan het best zijn dat je een tekort aan ijzer hebt. Het is een ontzettend belangrijk mineraal voor ons lichaam.

Wat is ijzer?

IJzer is een voor de gezondheid onmisbaar voedingsmineraal dat onder meer nodig is voor de vorming van hemoglobine. Hemoglobine vervoert zuurstof in het bloed naar alle weefsels in het lichaam en ijzer produceert rode bloedcellen. Door ijzer kan het lichaam nieuwe cellen laten groeien. En bij kinderen is het ontzettend belangrijk voor de de ontwikkeling van de cognitieve functies.

Het mineraal ijzer (sporenelement) behoort tot de essentiële voedingsstoffen. Dat betekent dat het lichaam het niet zelf kan aanmaken en dus afhankelijk is van de voedingsstoffen die we binnenkrijgen. Daarom moet je ervoor zorgen dat je voldoende ijzer binnenkrijgt.

Tekort aan ijzer

Diverse groepen mensen hebben een verhoogde kans op een ijzertekort. Dit is aan de ene kant te verklaren door een extra vraag naar ijzer door het lichaam. Een andere reden is een tekort aan ijzer uit onze voeding.

Groepen met een verhoogde ijzerbehoefte

Redenen waarom het lichaam een verhoogde ijzerbehoefte heeft zijn bijvoorbeeld sterke groei, bloedverlies, een hevige menstruatie bij vrouwen en zwangerschap. Daarom hebben vrouwen over het algemeen een hogere ijzerbehoefte dan mannen, maar hebben ook kinderen meer behoefte aan ijzer in vergelijking met andere mineralen.

Kleine kinderen (6 maanden en ouder) 

Baby’s ouder dan 6 maanden en jonge kinderen zijn zeer gevoelig voor een ijzertekort. De natuurlijke voorraad van ijzer begint bij kinderen na 6 maanden op te raken. Ze hebben daarom extra ijzer nodig. Zolang kinderen in de groei zijn, hebben ze een verhoogde kans op een ijzertekort. In de puberteit kunnen meisjes extra risico lopen op een ijzertekort omdat ze niet alleen snel groeien, maar ook gaan menstrueren. 

Voor kinderen in de groei zijn ijzerdruppels voor kinderen aan te raden om een ijzertekort te voorkomen. Druppels zijn makkelijk in te nemen voor kinderen via een lepel, maar kunnen bijvoorbeeld ook door een schaaltje yoghurt gemengd worden. 

Vrouwen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven

Vrouwen hebben over het algemeen een hogere ijzerbehoefte dan mannen. Dit komt omdat zij maandelijks menstrueren. Omdat ijzer in bloed zit kunnen vrouwen die veel bloed verliezen tijdens de menstruatie een tekort aan ijzer krijgen. De ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) ijzer voor een volwassen man is 11 mcg, terwijl die van een vrouw (voor de menopauze) hierdoor gemiddeld op 16 mcg ligt. Na de menopauze is de behoefte aan ijzer voor vrouwen lager dan in de vruchtbare leeftijd.

Ook tijdens de zwangerschap en borstvoedingsperiode hebben vrouwen een hogere ijzerbehoefte. Tijdens de zwangerschap hebben vrouwen ijzer nodig voor de vorming van de placenta en de groei van het kind. Een tekort komt dan ook nogal eens voor. Jouw verloskundige houdt daarom je hemoglobinegehalte in het bloed in de gaten. Je bloed wordt hier standaard twee keer op gecontroleerd. 

Ook na de zwangerschap loop je meer risico op een ijzertekort dan normaal. Dit geldt voor vrouwen die borstvoeding geven. Geef je flesvoeding, dan zit daar voldoende ijzer in voor jouw baby en hoeft jouw lichaam geen ijzer ‘af te staan’, zoals dat bij borstvoeding nodig is.

Voor zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven geldt dat zij advies moeten inwinnen bij hun huisarts of verloskundige alvorens een ijzersupplement te gebruiken. Tijdens de zwangerschap kan de ijzerbehoefte namelijk veranderen en voor vrouwen die borstvoeding gegeven kan de ijzerbehoefte anders zijn wanneer jouw baby een vroeggeboorte heeft gehad. 

Tekort aan ijzer uit voeding

IJzer komt in twee vormen voor in onze voeding: Heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer zit in bloed en vinden we in vlees, vis en kip. Non-heemijzer komt voor in plantaardige voedingsmiddelen, zoals brood, volkorenproducten, peulvruchten, noten, donkergroene groenten zoals spinazie, postelein, paksoi, andijvie en snijbieten. 

Vitamine C verbetert de opname van ijzer uit voeding aanzienlijk. Het te weinig binnenkrijgen van ijzer in het voedingspatroon kan zorgen voor een tekort aan ijzer in het lichaam. IJzer zit vooral in vlees en vis. Volwassenen met een vegetarisch voedingspatroon hebben dus ook eerder kans op een tekort aan ijzer. Maar ook kinderen die te weinig vlees en vis eten en daarnaast te weinig vitamine C binnenkrijgen. 

Lees ook: 10 vragen en antwoorden over vitamine C en een vitamine C tekort

Vegetariërs en veganisten meer kans op een ijzertekort

Mensen met een vegetarisch of veganistisch voedingspatroon lopen risico op een ijzertekort, doordat zij onvoldoende ijzer uit de voeding halen. IJzer komt in onze voeding namelijk in twee vormen voor:  als heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer zit in bloed en vinden we in vlees, vis en kip. Non-heemijzer komt voor in plantaardige voedingsmiddelen, zoals brood, volkoren producten, peulvruchten, noten, donkergroene groenten zoals spinazie, postelein, paksoi, andijvie en snijbieten. Heemijzer (dierlijk ijzer) wordt wat beter opgenomen in het lichaam dan non-heemijzer (plantaardig ijzer). Om die reden komt het voor dat vegetariërs en veganisten niet voldoende ijzer binnen krijgen.

Voor vegetariërs en veganisten is een plantaardig ijzersupplement een oplossing. Door een plantaardig ijzersupplement met vitamine C te nemenwordt ijzer beter opgenomen in het lichaam. Het lichaam zet met behulp van de vitamine C non-heemijzer om in ferrofumaraat, wat het lichaam makkelijker opneemt. Calcium kan de ijzeropname verlagen. Neem ijzer en calcium dus los van elkaar in.

Symptomen en gevolgen van een ijzertekort

Vermoeidheid is een bekend symptoom van een ijzertekort. Voor eerder genoemde groepen geldt dat zij hier extra alert op moeten zijn, maar ook op andere symptomen die kunnen wijzen op een tekort aan ijzer.

IJzer zit in bloed en door een ijzertekort kan bloedarmoede ontstaan. Bloedarmoede wil zeggen dat er te weinig rode bloedcellen in het bloed aanwezig zijn of dat ze niet goed werken. In die rode bloedcellen zit hemoglobine en hemoglobine bevat ijzer. Het bloed in je lichaam kan bij bloedarmoede niet voldoende zuurstof vervoeren. En dat levert vervelende klachten op. 

Krijg je dus onvoldoende ijzer binnen, dan loop je risico op een ijzertekort en op bloedarmoede. Overigens ontstaat bloedarmoede meestal door een ijzertekort, maar kan het ook ontstaan door een tekort aan vitamine B12, B6 en/of foliumzuur (vitamine B11).

Lees ook: Waarom je een vitamine B12-tekort niet snel opmerkt

Naar de huisarts

De huisarts kan via bloedafname zien of je een ijzertekort hebt. Dit is dan te zien aan de hemoglobinewaarde (Hb) in je bloed. Mannen hebben bloedarmoede als de hemoglobinewaarde lager is dan 8,5 millimol per liter (mmol/l). Vrouwen hebben bloedarmoede als het Hb lager is dan 7,5 mmol/l. Onderstaande symptomen kunnen wijzen op een ijzertekort:

• Je bent snel vermoeid
• Je huid is bleker dan normaal
• Je bent snel buiten adem
• Je hebt last van rusteloze benen

Ben je net bevallen? Dan kun je ook last hebben van bovenstaande symptomen, zonder dat je bloedarmoede hebt. Tijdens de bevalling heb je waarschijnlijk veel bloed verloren. Dit zou na een aantal weken weer op peil moeten zijn met het juiste voedingspatroon. Er is sprake van bloedarmoede als in de eerste week na je bevalling je hemoglobinewaarde lager is dan 6,5, of als zes weken na de bevalling je Hb lager is dan 7,2 mmol/l. 

IJzer teveel

Net zoals je een ijzertekort kunt hebben is het ook mogelijk om een teveel te hebben aan ijzer. De maximale grens (vastgesteld door de Gezondheidsraad) voor het innemen van ijzer is vastgesteld op 50- 75 mg per dag. Dit komt overeen met 2.5 tot 3.5. kilo biefstuk. 

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van ijzer is voor vrouwen gemiddeld 15 mg per dag en voor mannen 9 mg. Bij kinderen is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van ijzer, afhankelijk van de leeftijd, minimaal 8 mg per dag. Deze getallen laten nog eens zien dat de behoefte aan ijzer bij vrouwen hoger is dan bij mannen, om de eerder genoemde redenen van menstruatie en zwangerschap. Maar ook dat kinderen relatief veel ijzer nodig hebben, zoals gezegd omdat zij in de groei zijn.

Een te hoog ijzergehalte in het lichaam kan leiden tot chronische vermoeidheid of beschadiging van organen zoals de lever, darmen en het hart. Wanneer je de aanbevolen hoeveelheid aanhoudt, is het niet mogelijk dat je teveel aan ijzer binnen krijgt.

Hoe kom je over je vermoeidheid heen?

Voor je moeheid zijn uiteraard meerdere oorzaken mogelijk. Herken je jezelf in meerdere symptomen die kunnen wijzen op een tekort aan ijzer? Of val je onder 1 van de groepen die mogelijk te weinig ijzer binnen krijgen? Een ijzertekort kun je aanvullen door je voeding aan te passen en dit aan te vullen met een supplement. Een ijzersupplement zou dan een goede oplossing kunnen zijn. Een ijzersupplement voorkomt een ijzertekort, verhoogt de weerstand, helpt bij vermoeidheid, bij bloedarmoede, bevordert celopbouw, vergroot het uithoudingsvermogen en verbetert huid en haar.

Blijf daarnaast vooral lekker bewegen ook al is dat soms lastiger bij vermoeidheid. En zorg ervoor dat je eetpatroon gevarieerd is: zorg voor voldoende groente en fruit. Het kan een uitdaging zijn om 250 gram groente per dag te eten. In dat geval kan een multivitamine ook een goede aanvulling zijn op je eetpatroon.

Natuurlijk ijzersupplement

Wil je graag aan je gezondheid werken met behulp van een ijzersupplement? Kies dan voor een natuurlijke variant in plaats van een synthetische. Een natuurlijk supplement bestaat uit stoffen die in de natuur zijn ontstaan en daar als zodanig voorkomen. In tegenstelling tot een synthetisch supplement dat kunstmatige stoffen bevat. Natuurlijke supplementen kennen hierdoor ook een betere opname dan synthetische. Natuurlijke supplementen hebben een opname van ruim 80% en soms wel hoger dan 96%.  Voor kunstmatige / synthetische supplementen is dit soms maar 20%. 

Natuurlijke ijzersupplementen bij VitaminFit

Onze ijzersupplementen zijn 100% natuurlijk en zijn beschikbaar in capsules en druppels. Vitamine druppels worden makkelijk door het lichaam opgenomen en zijn ook zeer geschikt voor baby’s vanaf 6 maanden. 

Onze IJzer druppels zijn organisch gebonden. De in dit supplement aanwezige groente- en vruchtenextracten dragen bij aan de productie van rode bloedlichaampjes en hemoglobine, terwijl de aanwezige vitamine C de opname van ijzer verhoogt. De druppels zijn:

• 100% natuurlijk;
• zonder synthetische toevoegingen;
• vrij van suikers, zoetstoffen, geur- en kleurstoffen;
• gluten en lactose vrij;
• geschikt voor veganisten.

Een tip bij het innemen van: het beste is om minimaal een uur te wachten met koffie, thee en chocolade nadat je ijzerrijke voeding hebt gegeten of een ijzersupplement hebt genomen. De polyfenolen in deze producten kunnen de opname van ijzer remmen. Polyfenolen zijn antioxidanten.

Heb je nog vragen over een tekort aan ijzer of wil je graag advies over wat het beste bij jou past? Neem dan contact met ons op via de chat voor deskundig advies!

Bekijk hier ook onze andere supplementen voor meer energie.