De laatste jaren is er steeds meer onderzoek gedaan naar het belang van Vitamine K voor je gezondheid, en dat is niet zonder reden! Deze vitamine speelt een cruciale rol in je lichaam, van het bevorderen van gezonde botten tot het ondersteunen van je bloedvaten. In dit blog ontdekken we waarom Vitamine K zo belangrijk is en hoe je ervoor kunt zorgen dat je genoeg van deze vitamine binnenkrijgt.
In deze blog lees je
- Wat Vitamine K is en waarom het belangrijk is
- De verschillende vormen van Vitamine K
- Waar je Vitamine K in je voeding kunt vinden
- Wat de gevolgen zijn van een tekort of teveel aan Vitamine K
- Of je misschien extra Vitamine K nodig hebt
Wat is Vitamine K?
Vitamine K is een essentiële vitamine die helpt bij de bloedstolling en bij het behoud van gezonde botten en bloedvaten. Het zorgt ervoor dat je bloed stopt met stromen wanneer je een wondje hebt, maar voorkomt ook dat je bloed te snel stolt, wat kan leiden tot bloedstolsels.
Vormen van Vitamine K
Vitamine K bestaat uit twee natuurlijke verschillende varianten en één synthetische vorm:
- Vitamine K1 (fyllochinon): Deze vorm komt voor in groene bladgroenten en andere plantaardige voeding.
- Vitamine K2 (menaquinon): Deze vorm vinden we vooral in dierlijke producten zoals kaas en eieren. Het lichaam kan Vitamine K2 ook zelf aanmaken, maar meestal in beperkte hoeveelheden.
Vitamine K1 en K2 kunnen ook kunstmatig in een laboratorium worden gemaakt. Dit wordt dan de synthetische vitamine K1 en K2 genoemd.
Synthetische vitamines hebben vaak een andere structuur dan de vitamines K1 en K2 die van nature in de voeding voorkomen. Dit heeft invloed op de manier van opname in het lichaam.
De vitamine K2 bestaat uit vele vormen. Echter, de best opneembare vorm is menaquinon-7 (MK-7). De MK-7 uit natto is de meest effectieve vorm van vitamine K2.
Waar is vitamine K goed voor
Vitamine K is vooral belangrijk voor de stolling van het bloed, maar ook bij de productie van meerdere bloedeiwitten.
Daarnaast is het een belangrijke vitamine voor verschillende processen, namelijk:
- Speelt een rol bij de botaanmaak
- Draagt bij aan de opname van mineralen/calcium in de botten/het botweefsel
- Draagt bij aan de instandhouding van sterke botten
- Is van belang voor de samenstelling van de botten
- Sterke antioxidant
- Bloedstolling / bloedvaten
Vitamine K in voeding
- Vitamine K1 vind je vooral in groene bladgroenten. Daarnaast zit vitamine K1 in plantaardige oliën en in kleinere hoeveelheden in fruit, zuivel en brood.
- Vitamine K2 komt vooral voor in kaas, ei, lever en melkproducten.
Ontdek in welke specifieke voeding vitamine K zit.
Vitamine K overschot
Voor zover bekend zijn er geen nadelige effecten van een te hoge inname van vitamine K uit voeding of uit supplementen. In de praktijk komt een teveel aan vitamine K niet voor. Daarom is er geen bovengrens voor het innemen van vitamine K.
Mensen die bloedverdunners of antistollingsmiddelen gebruiken, moeten zich wel goed houden aan een bovengrens van 100 microgram vitamine K. Dit omdat vitamine K de werking van het antistollingsmiddel kan verminderen.
Vitamine K tekort
Pasgeborenen hebben een tekort aan vitamine K. Vanaf dag 8 tot en met 3 maanden hebben baby’s 150 mcg vitamine K nodig bij borstvoeding. De darmen van baby’s bevatten namelijk nog niet de bacteriën die nodig zijn voor het aanmaken van vitamine K.
Mensen met langdurig gebruik van geneesmiddelen, waaronder antibiotica, verstoren de werking van de darmflora en daarmee de productie van vitamine K in de dikke darm. Daarnaast lopen mensen met chronische diarree en overmatig alcoholgebruik ook risico op een tekort aan vitamine K.
Je kunt een vitamine K tekort herkennen aan de volgende symptomen:
- Slechte bloedstolling (waarna soms blauwe plekken)
- Spontane bloedingen
- Botontkalking
Aanbevolen hoeveelheid
De EFSA heeft geen precieze aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor vitamine K vastgesteld, maar wel een “adequate inname” (AI). Dit is een geschatte hoeveelheid die voldoende zou moeten zijn om in de behoeften te voorzien, wanneer er nog niet genoeg gegevens zijn om een precieze dagelijkse behoefte vast te stellen.
Voor vitamine K is er alleen een AI opgesteld voor vitamine K1 (fyllochinon):
- Vitamine K1: 1 microgram per kilogram lichaamsgewicht per dag, ongeacht leeftijd of geslacht. De EFSA vertaalt dit grof naar de AI in onderstaande tabel
- Voor baby's vanaf dag 8 tot en met 3 maanden geldt dat zij dagelijks een vitamine K1 supplement van 150mcg nodig hebben omdat zij dit zelf niet kunnen aanmaken of uit borst-/flesvoeding kunnen halen
Voor vitamine K is er geen officiële bovengrens vastgesteld. Dit komt omdat vitamine K in het algemeen als veilig wordt beschouwd, zelfs in hogere doses, aangezien het lichaam overtollige hoeveelheden relatief goed kan verwerken.
Leeftijdsgroep | AI | Bovengrens |
8e dag t/m 3 maanden | 150 mcg | - |
7-11 maanden | 10 mcg | - |
1-3 jaar | 12 mcg | - |
4-6 jaar | 20 mcg | - |
7-10 jaar | 30 mcg | - |
11-14 jaar | 45 mcg | - |
15-17 jaar | 65 mcg | - |
Volwassenen | 70 mcg | - |
Zwangeren, bij borstvoeding | 70 mcg | - |
Vitamine K supplement nodig?
Afhankelijk van hoeveel vitamine K1 en vitamine K2 met de voeding wordt ingenomen kan een aanvulling nodig zijn. Dit is bijvoorbeeld bij bepaalde ziektes, overmatig alcoholgebruik en door gebruik van bepaalde medicijnen(antibiotica). Vooral ouderen zijn gebaat bij voldoende vitamine K inname. Dit ter ondersteuning van de aanmaak van botten.
Baby’s die borstvoeding krijgen, hebben de eerste 12 weken 150 microgram vitamine K-druppels nodig. Flesvoeding bevat voldoende vitamine K. Krijgt je baby minder dan 500 milliliter flesvoeding per dag? Dan is het aan te raden om extra vitamine K te geven. Vitamine K speelt een belangrijke rol bij pasgeborenen.
Vitamine K en zwangerschap
Deze vitamine kan veilig worden gebruikt als je zwanger bent of binnenkort wilt worden. Het medicijn is niet schadelijk voor het kind. Bij zwangerschap is de dosering - zoals eerder genoemd - 70 mcg per dag. Dit geldt voor voeding en een eventuele aanvulling als supplement samen.
Borstvoeding
Vitamine K kun je veilig gebruiken als je borstvoeding geeft. Deze vitamine komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht, maar is niet schadelijk voor het kind.